تفسیر احسن الحدیث جلد 1

اشاره

بسم اللَّه الرحمن الرحیم الحمد للَّه رب العالمین، و صلی اللَّه علی محمد و آله الطاهرین، و علی جمیع الانبیاء و المرسلین، و اللعن علی اعدائهم اجمعین و السلام علینا و علی عباد اللَّه الصالحین.

حدود پنج سال و چهل و یک روز مشغول نوشتن کتاب قاموس قرآن بودم که بحمد اللَّه در هفت مجلّد فراهم آمد و به طبع رسید «1» پس از آن، مدتی گذشت که در این اندیشه بودم که دوباره دست به قلم به برم چه کار کنم و چه بنویسم؟

بالاخره به یاری خدا، این اندیشه در دلم پیدا شد و صورت تصمیم یافت که برای قرآن مجید تفسیری بنویسم. روز هشتم ذو القعده هزار و سیصد و نود و شش هجری قمری بیاری خدا این کار را شروع کردم.

سیری در قرآن مجید

پیش از شروع تفسیر، لازم است سیری در قرآن مجید بکنیم و کلیاتی را از این دریای حقائق بدست آوریم تا بجای مقدمه ای برای تفسیر، و شناخت فشرده ای از کلام خدا باشد، اینک می گوئیم:

کلمه قرآن در لغت عرب، مصدر است به معنی قرائت و خواندن، گویند:

«قرء قراءه و قرآنا». این معنی در خود قرآن بکار رفته است. در سوره قیامت آیات 17 و 18 چنین است ... إِنَّ عَلَیْنا جَمْعَهُ وَ قُرْآنَهُ فَإِذا قَرَأْناهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ

__________________________________________________

(1)- نوشتن قاموس قرآن در 12 4/ 1349 شروع و در 31/ 2/ 1354 بپایان رسید و تا کنون 7 بار تجدید طبع شده است.

تفسیر أحسن الحدیث، ج 1، ص: 4

یعنی: «در خواندن قرآن عجله مکن که جمع کردن و خواندن آن بر عهده ماست. و چون آن را خواندیم، از خواندن ما پیروی کن».

سپس این لفظ علم